Zabawki – co każdy rodzic wiedzieć powinien

Pluszowe, drewniane, plastikowe, kreatywne, interaktywne, dla niemowląt – jakkolwiek je klasyfikować, zabawki są to wyroby, które swymi cechami charakterystycznymi, wyglądem i przeznaczeniem służą dzieciom poniżej 14-tego roku życia.

Zabawki przede wszystkim mają przynosić dzieciom radość, umilać czas, a także pozytywnie wpływać na ich rozwój. Jednocześnie powinny być wykonane starannie, z materiałów trwałych i bezpiecznych tak aby rodzic miał pewność, iż rzeczy, które posiada jego dziecko w żaden sposób mu nie zagrażają. Rzeczywistość nie jest jednak tak różowa...

Jak każdy inny produkt zabawki poddawane są testom i jak się okazuje wyniki dają do myślenia. Laboratoria kontrolują między innymi ich sposób wykonania, wytrzymałość, oznakowanie na opakowaniach, a także zawartość niedozwolonych substancji chemicznych. Badania wykazują, iż nawet co trzecia zabawka nie spełnia wymagań bezpieczeństwa! W jaki sposób zatem sprawdzić czy zabawka nadaje się dla malucha?

Oto kilka zasad, którymi powinniśmy kierować się podczas zakupów aby ograniczyć ryzyko złego wyboru do minimum:

1. Zabawka nie powinna:
   - zawierać małych elementów, które można łatwo oderwać (dotyczy najmłodszych dzieci – ryzyko połknięcia), nie wspominając o takich, które niemal rozpadają się na części, odpada z nich farba, czy też są uszkodzone na pierwszy rzut oka;
   - posiadać ostrych, źle wykończonych krawędzi mogących zranić dziecko;
   - być barwiona substancjami nieodpowiednimi dla dzieci (np. zawierającymi metale ciężkie; dość trudne do zweryfikowania jednak czasem wystarczy powąchać zabawkę – im bardziej intensywny zapach tym pewniejsze jest to, że w produkcji użyto nadmiernej ilości groźnych chemikaliów);
   - być dobierana na wyrost ani być zbyt prosta (nieodpowiednia do wieku dziecka);
   - wydawać zbyt głośnych, drażniących dźwięków (maksimum to 80db);
   - mieć dołączonej zbyt długiej linki/sznurka (ryzyko uduszenia, maksymalna długość to 220mm dla dzieci do lat 3), czy też zbyt cienkiej np. w przypadku huśtawek.
2. Zabawka powinna:
   - być bezpieczna, wytrzymała, stabilna, trwała;
   - mieć załączoną instrukcję użytkowania/konserwacji/montażu;
   - mieć odpowiednio zabezpieczone elementy elektroniczne/baterie/przewody;
   - być odpowiednio oznakowana;
   - spełniać normy dyrektyw Unii Europejskiej oraz rozporządzeń Rady Ministrów;
   - posiadać certyfikaty bezpieczeństwa.
   
   

Obowiązkowe informacje na/w opakowaniach zabawek:

• grupa wiekowa, dla której przeznaczona jest zabawka;
• instrukcja użytkowania/obsługi/montażu w języku polskim;
• sposób konserwacji;
• dane identyfikacyjne: model, numer serii, numer partii;
• nazwa i adres producenta, ew. importera zabawek;
• znak CE;
• dodatkowe ostrzeżenia np. do użytku pod nadzorem dorosłych, zawartość elementów magnetycznych, wymagane posiadanie umiejętności do korzystania z zabawki, min/maks waga użytkownika, zawartość substancji zapachowych mogących powodować alergie itp.

Certyfikaty i symbole umieszczane na opakowaniach:

• znak CE: istnieje obowiązek umieszczania tego znaku przez producentów, uważajmy jednak gdyż oznacza on jedynie, iż producent deklaruje wypełnianie unijnych wymogów, co jednak nie jest poparte żadnymi badaniami jednostek zewnętrznych!
  
  
  

• znak GS (Geprüfte Sicherheit): potwierdzenie bezpieczeństwa produktu nadawane przez niezależne laboratorium TÜV Rheinland;
  
  
  
  
  
• certyfikat FSC: to dobrowolny znak określający przestrzeganie zasad ekologii w procesie produkcji zabawek drewnianych;

- PEFC: znak potwierdzający bezpieczeństwo zabawek oraz ich produkcję w zgodzie z normami ekologicznymi, społecznymi i ekonomicznymi;

- znak GOTS: dla zabawek produkowanych wyłącznie z organicznej bawełny uprawianej bez pestycydów i środków chemicznych;

- znak Spiel gut: dla produktów spełniających surowe normy użyteczności, funkcjonalności oraz bezpieczeństwa;

- certyfikat bezpieczeństwa Safe Toys: dotyczy przypisania do właściwej kategorii wiekowej oraz spełnienia najwyższych wymagań jakościowych przez użyte do produkcji materiały;

• europejska norma EN 71: każdy produkt sprzedawany na terenie UE musi być zgodny z tą normą bezpieczeństwa.

Ciekawe fakty:

• ftalany to substancje nagminnie używane do zmiękczania tworzyw sztucznych w procesie produkcji, ich zawartość w zabawkach nie powinna przekraczać 0,1% w stosunku do masy wyrobu; są to substancje toksyczne, ich nadmiar może powodować zaburzenia w gospodarce hormonalnej, przyczyniać się do rozwoju alergii, a nawet nowotworów;
• zabawki drewniane nie zawsze są bezpieczne: niestety wykrywa się w nich wiele nieprawidłowości, głównie lakierowanie substancjami zawierającymi niedozwolone i szkodliwe pierwiastki oraz związki chemiczne(np. nikiel, ołów, formaldehyd);
• należy wystrzegać się głównie tanich podróbek droższych zabawek, wyrobów kolekcjonerskich oraz tanich zabawek do kąpieli w jeziorze/morzu, które to mogą być szczególnie szkodliwe dla małych dzieci;
• jeśli zostaniesz posiadaczem zabawki według Ciebie niebezpiecznej możesz zgłosić to poprzez specjalny formularz na stronie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub w wojewódzkim inspektoracie Inspekcji Handlowej;

źródła: uokik.gov.pl, mg.gov.pl, Monitoringbiologiczny.pl, Pro-test.pl, Ulica-ekologiczna.pl, Wieszjak.pl